İtilaf kuvvetlerinin Çanakkale Cephesi'ndeki kara harekâtlarını planlamak üzere bölgeyi inceleyen General Hamilton. Savaş öncesi hazırlıkların önemli bir aşamasıdır.
"Bu boğaz bizim için kritik öneme sahip. Osmanlıların savunmasını alt üst etmek için kapsamlı bir planlama gerekiyor."
- General Hamilton'un Raporları
Tenedos Adası'ndan (Bozcaada) İtilaf kuvvetlerinin Çanakkale Cephesi'ndeki kara harekâtlarını planlamak ve yönetmekle görevlendirilmiş baş komutan. Savaşın zorluklarını ve Türk kahramanlığını gözlemlerken yazdığı hatıralarında derin duygularını dile getirir.
"Buraya (Çanakkale'ye), keşke hiç gelmemiş olsaydık... Gerçekten ben hayatımda bu derece cesur asker görmedim. … Türkler üzerlerine yağdırdığımız mermi sağanağına aldırmadan … siperlerinden fırlıyor … İnsan ruhunu yenmek mümkün olmuyor … Dünyada hiçbir ordu bu kadar uzun süre ayakta kalamaz. Allah Türkleri koruyor. İngilizler için bu derece umutsuz ve kan dökücü olan muharebenin izahı asla ve asla yazılamaz. Türkler birbiri ardınca savaş meydanına atıldı. Ve Allah'ı anarak hakikaten pek aslanca harp ettiler. Bu hücuma karşı duran İngiliz efradı oldukları yerde telef oldular."
- General Hamilton'un Defteri
Çanakkale Savaşı'nın ardından bölgeyi tekrar ziyaret eden General Hamilton, yaşananların tarihi önemini değerlendiriyor ve çıkarılan dersleri not ediyor.
"Bu savaş bize çok şey öğretti. Türklerin direnişi beklediğimizden çok daha güçlüydü. Bundan sonra planlarımızı buna göre yapmalıyız."
- General Hamilton'un Anıları
General Ian Hamilton, 1914 yılında bu stratejik konumda görev yaptı. İtilaf kuvvetlerinin Çanakkale Cephesi'ndeki kara harekâtlarını planlamak ve yönetmekle görevlendirilmiş baş komutan olarak, Tenedos Adası'ndan (Bozcaada) operasyonları yönetti.
Savaş Bakanlığı'nın hayal ettiği değişim ne kadar büyüktü... Donanma topları Türkleri Yarımada'dan süpürecek; Osmanlı Ordusu, Britanya denizaltısından yükselen İngiliz bayrağı karşısında kaçacak delik arayacaktı.
"Bu boğaz bizim için kritik öneme sahip. Osmanlıların savunmasını alt üst etmek için kapsamlı bir planlama gerekiyor."
- General Hamilton'un Raporları
Bu çatışmada Hamilton'un gözlemleri, İtilaf kuvvetlerinin Türk direnişi karşısında yaşadıkları zorlukları detaylı şekilde belgelemiştir. "Buraya (Çanakkale'ye), keşke hiç gelmemiş olsaydık..." ifadesi, savaşın gerçekliğini ve Türk kahramanlığını en iyi şekilde yansıtmaktadır.